نقش بلبرینگ در زندگی روزمره بسیار پر رنگ است. یاتاقانها مجموعههای مکانیکی هستند که از عناصر توپی داخلی و خارجی تشکیل شدهاند که به منظور حرکتهای چرخشی و یا خطی مورد استفاده قرار میگیرند. انواع مختلفی از بلبرینگهای توپی، غلتکی، خطی و نمونههای دیگری نیز وجود دارد. یاتاقانهای توپ دارای عناصر چرخشی کروی هستند که برای نیروهایی با فشار کمتر کاربرد دارند، این در حالی است که برای بارها و نیروهای سنگینتر از بلبرینگهای دیگری استفاده میشود. قطعات خطی برای حرکت خطی در امتداد شفت مورد استفاده قرار میگیرند و برخی از آنها نیز دارای قابلیت چرخش هستند. نمونههایی از این قطعات وجود دارد که در سازههای کوچک مورد استفاده قرار میگیرند و معروف به یاتاقان جواهرات هستند. همانطور که از این توضیحات مشخص است، هر کدام از این عناصر و قطعات برای اهداف و برنامههای خاصی مورد استفاده قرار میگیرند.
بلبرینگ چگونه کار میکند؟
انواع مختلفی از یاتاقانها وجود دارد، هر چند که نمونههایی که شامل توپی و ساچمه هستند بلبرینگ هستند، با این حال امروزه اکثر نمونههای آن به این نام شناخته میشوند.
بلبرینگ
همانطور که اشاره کوچکی به آن داشتیم، بلبرینگها مجموعههای مکانیکی هستند که از عناصر نورد کروی تشکیل شدهاند که میان قطعات داخلی و خارجی درگیر هستد.
بلبرینگهایی که با توپی همراه هستند در درجه اول برای انواع ماشین آلات کاربرد دارند، به این دلیل که اکثر بلبرینگ ماشین آلات راه سازی دارای شفتهایی هستند که برای چرخش بدون اصطکاک نیاز به پشتیبانی دارد. گویهای موجود در بلبرینگها استاندارد هستند، به همین دلیل امکان تعویض و جایگزینی در آنها به سادگی امکان پذیر است. بلبرینگها به یاتاقانهای نورد و ضد اصطکاک نیز شناخته میشوند.
مزایای انتخاب بلبرینگ
۱- مناسبترین گزینه برای برنامههای پر سرعت و یا نیاز به دقت بالا
۲- وجود طیف گستردهای از عناصر دارای استاندارد
۳- قابل تنظیم در بخش بارهای شعاعی و محوری
یاتاقانهای غلتکی
این قطعات از قطعات استوانهای و باریک تشکیل شدهاند که بین قطعات داخلی و خارجی درگیر هستند و در کل عملکرد مشابهی با بلبرینگهای دارای گوی دارند، هر چند که اهداف استفاده از آنها متفاوت است. انواع یاتاقانهای غلتکی مخروطی برای انتقال فشارهای رانشی بسیار زیاد در کنار تحمل بارهای شعاعی مورد استفاده قرار میگیرند. این نمونهها نیز مانند بلبرینگهای شامل توپ استاندارد هستند. کاربرد بلبرینگ در صنایع مختلف بسیار زیاد است.
ملاحظات یاتاقانهای غلتکی
۱- ظرفیت بار در این نمونهها بالاتر از بلبرینگ است.
۲- تحمل بارهای محوری را نیز دارند.
بلبرینگهای خطی
یاتاقانهای خطی برای تامین حرکت خطی در امتداد شفت به کار گرفته میشوند. این عناصر مکانیکی نیز در انواع ماشین آلات مورد استفاده قرار میگیرند، چرا که شفتها به حرکت خطی و موقعیت یابی آنها نیاز دارند.
ویژگی بلبرینگهای خطی
۱- اصطکاک کمتر و دقت بالاتر
۲- مقرون به صرفهتر و پیچیدهتر از یاتاقانهای ساده هستند.
بلبرینگهای کشویی
یاتاقانهای کشویی برای ارائه حرکت آزاد در یک بعد بین عناصر ساختاری طراحی شدهاند. این نمونهها در درجه اول برای پشتیبانی ساختاری از پلها و سایر ساختمانهای تجاری و صنعتی مورد استفاده قرار میگیرند. این قطعه قادر است تا تحمل بیشتری را برای سایر مصالح فراهم کند و از این رو اجزای سازه را در برابر لرزش، سر و صدا و فشار ناگهانی مقاوم سازد. انواع دیگری از یاتاقانهای کشویی در صفحات پایه خرپا، مبدلهای حرارتی و تجهیزات مورد استفاده قرار میگیرند.
انواعی از بلبرینگهای بدون اصطکاک وجود دارند که برای گزینههای مکانیکی و یا الکترومکانیکی و به عنوان یاتاقانهای معمولی هستند که از طریق هوا، میادین مغناطیسی با دقت بسیار بالا، قابلیت پشتیبانی از شفت را فراهم میکنند.
برنامههای کاربردی
استفاده از بلبرینگها در هر صنعتی که اجزا و تجهیزات متحرکی وجود دارد، متداول است.
۱- یاتاقانهای توپی و غلتکی در ساخت انواع ماشین آلات مورد استفاده قرار میگیرند، آنها از دستگاههای تولید در کارخانهها گرفته تا گیربکس خودرو کاربرد دارند.
۲- نمونههایی از آن در نقالهها، اتصالات شفت و یا مواردی که باید توسط واحدهای مسکونی پشتیبانی شود، مورد استفاده قرار میگیرند.
۳- یاتاقانهای کشویی معمولا برای پروژههای بزرگ مهندسی عمران مانند پل سازی که در آن حرکت با محدودیتهایی مواجه است، به کار گرفته میشوند.
از آنجایی که این عناصر تقریبا در همه جا مورد استفاده قرار میگیرند، برخی از صنایع وجود دارد که از آنها در تعداد زیاد استفاده میکند. صنایعی مانند هوافضا، کشاورزی، خودروسازی، ساخت ابزار آلات، صنعت پزشکی و معدن نیز امروزه بیش از پیش از این قطعات استفاده میکند.
یاتاقانهای توپی در درجه اول برای بارهای محوری سبک مورد استفاده قرار میگیرند. یکی از اهمیتهای ویژه درباره یاتاقانها، رتبه بندی بار استاتیکی و دینامیکی آنهاست. با توجه به ویژگیهایی که هر کدام از این موارد به همراه دارد، لازم است هنگام انتخاب هر یک به موارد استفاده آن توجه داشته باشید. همانطور به آن اشاره کردیم، نوع تحمل این قطعات بسیار مهم است. اینکه آنها واقعا بتوانند در برابر فشار و اصطکاک تحمل کافی را داشته باشند و چرخش توپها را در امتداد شفت به خوبی کنترل کنند، از اهمیت بالایی برخوردار است. مواد مورد استفاده در ساخت این قطعه یکی دیگر از مسائل حائز اهمیت میباشد، برخی از این غلتکها شامل چند آلیاژ فولادی مخصوص و گاهی اوقات از پلاستیک یا حتی سرامیک ساخته شدهاند. با این حال با توجه به جایی که قرار است تعبیه شوند، ماده اولیه مورد استفاده اهمیت مییابد.
پس از آنکه هر کدام از انواع بلبرینگ ماشین سنگین را شناختید، میتوانید با محصولات مرتبط آن مانند شفتها و گریسهای روان کننده مورد نیاز برای روغن کاری آنها آشنا شوید. اطلاع یافتن از هر یک از این موارد به شما کمک میکند تا هنگام تصمیم گیری برای انتخاب، سرمایه گذاری درست و صحیحی داشته باشید.
دیدگاه خود را ثبت کنید
میخواهید به بحث بپیوندید؟مشارکت رایگان.